همراهان محترم ویلاطور سلام وقت بخیر
این مقاله قسمت چهارم از سری مقالات سرمایه گذاری است. قسمت اول سرمایه گذاری _ قسمت دوم سرمایه گذاری با رشد مثبت _ قسمت سوم فاکتور های سرمایه گذاری برای مطالعه هر قسمت روی متن آبی رنگ کلیک کنید.
بررسی بازارهای سرمایه در ایران
میخوایم بررسی کنیم در طی 10 سال اخیر بازارهای سرمایه ای در ایران چقدر رشد داشته!
سرمایه گذاری در دلار
بازار اولی که مورد برسی قرار میدیم دلار هست
دلار یه ارز بین المللی هست که باهاش صادرات و واردات انجام میشه، ما صادرات میکنیم دلار میگیریم، وارد میکنیم دلار میدیم، خب این یه بحث کاملا واضح و مشخصه، اما توی ایران بخاطر شرایط تحریمی که داریم و بخاطر نرخ تورمی که آمریکا داره که معمولا این نرخ تورمش رو به همه کشورهای دنیا صادر میکنه و هم از طرفی ما خودمون یه نرخ تورم داریم، همه اینها دست به دست هم میده برای اینکه قیمت دلار افزایش پیدا کنه یعنی اگه ما تو هیچ تحریمی نباشیم و با آمریکا در ارتباط باشیم و همه این اتفاقات هم بخواد به صورت خیلی خوب جریان پیدا کنه ما باز در طول سالها چون خودمون هم تورم داریم و آمریکا هم تورم داره یک افزایش قیمت دلاری داریم اما این افزایش قیمت دلار عملا بعضی مواقع با بعضی از تنشهای سیاسی بیشتر میشه چون مردم احساس میکنن که دلار داره میزانش کم میشه و به سمتش هجوم میارن و خریداری میکنن و طبق قاعده عرضه و تقاضا هر چیزی که عرضه ش کمتر از تقاضا باشه آروم آروم قیمتش افزایش پیدا میکنه
یه نکته ای رو بگم، دولتهای ما متاسفانه بخصوص دولت نهم و یازدهم، یعنی دولت آقای احمدی نژاد و آقای روحانی، بنا به دلایل مختلف سیاسی قیمت دلار رو به صورت مصنوعی نگه میدارن یعنی زمانی که آقای روحانی قیمت دلار رو از 2700 تا 3700 نگه داشت مثل این میموند که یه فنری رو جمع کرده و نگهش داشته و بعد از 5 سال تحریمهایی که ترامپ اومد انجام داد این فنر رها شد و به یک باره کمتر از چند ماه قیمت دلار از 3700 تومن تا 19000 تومن افزایش پیدا کرد و اگه شما فنر رو جمع و بعد ولش کنی اول خیلی باز میشه بعد جمع میشه و این روند ادامه داره به صورت نوسانی بعدا در یه بازه ای ثابت میمونه که اون اندازه واقعی فنره! تمام اقتصاددانها قیمت دلار رو 9700 تومن برآورد میکنن یعنی اگه آقای روحانی و قبلتر از ایشون آقای احمدی نژاد اجازه میدادن خود دلار به صورت طبیعی رشد کنه ما دلار 3700 تومنی رو در طی 5 سال بصورت آرام و صعودی تا 9700 تومن داشتیم!
اما اومدن اینو بخاطر مسائل سیاسی هی نگه داشتن و به یکباره از دسترس خارج شد و دلار در سال 98 به یکباره از 3700 تومن تا 19000 تومن رفت و اون 19000 تومن یه حباب بود! اگه از الان نخوان جلوی رشد دلار رو بگیرن ما اگه سالی 30 درصد تورم داریم، دلار هم 30 درصد افزایش قیمت داره به طور مثال امروز در تیرماه سال 99 دلار 21 تومن هست؛ دلار تا سال دیگه کم کم باید 6300 تومن افزایش پیدا کنه و بشه 27300 تومن این یک عدد طبیعیه. اگه این اتفاق نیفتاد مثل سالهای قبل باید شک کنیم و منتظر این باشیم که با یک تقی به توقی خوردن دلار یکباره یه قیمت عجیب و غریب پیدا کنه!
ببینید ما وقتی میزان تولید ناخالص داخلیمون رشد آنچنانی نداره، اگه تولید نفتمون رشد نداره یعنی ورودیهای دلارمون رشدی نداشته، میزان تقاضا و واردات و میزان صادرات نفتی و غیرنفتیمون هم ثابت باشه و تورم ما 20 درصد باشه دلار باید 20 درصد رشد کنه؛ حالا اگه میزان واردات ما ثابت باشه و صادرات ما کاهش پیدا کنه علاوه براینکه ما عملا یه میزان افزایش بر اساس تورم داریم، یه میزان هم افزایش بر اساس کاهش دلار در سطح جامعه داشته باشیم. این شرایط تقریبا در تمام بازارها صدق میکنه یعنی میزان عرضه و تقاضا، سر دلار هم همین بود، میزان عرضه تو یه تایمی ثابت بود و هنوز تحریمها اثر آنچنانی نذاشته بود اما چون یکباره مردم هجوم بردن به خریدش، دلار از 3700 تومن تا 19000 تومن رفت بالا! باید حواستون باشه کِی خرید دلار و کِی فروشش رو انجام بدید؛ وقتی که میزان عرضه ثابته و هنوز تحریمها آنچنان تاثیر نذاشتن و ما ذخایر ارزی داریم و هنوز صادرکننده ها دارن صادر میکنن، اگه مردم هجوم بردن به خرید دلار باید حواستون باشه که قیمتش میره بالا و در یه تایمی هم میاد پایین.
بیاید حساب بکنید اگه الان دلار 21 هزار تومنه و بر اساس تورم ایران و تورم آمریکا که به فرض ایران رو 15 و آمریکا رو 7 درصد در نظر بگیرم، جمع اینا میشه 22 درصد پس دلار باید سال دیگه باشه 26 هزار تومن و سال بعدش اگه دوباره همین 22 درصد باشه باید بشه 32 هزار تومن سال بعدش باید بشه 40 هزار تومن اگه این نشد و دلار 21 تومن موند اینو بدونید دلار بعد از یه مدت با کوچیکترین اتفاق سیاسی یا هر نوع تنشی به یکباره میره بالا و اون موقع اگه شما در ابتداش خریداری بکنین، رشد بالایی دارین و حواستون باشه این فنر وقتی در میره یه تایمی به بالاترین حد خودش و به حباب میرسه که اون تایم فروش شماست اینی هم که شما میگین خب ما از کجا بدونیم این حباب چقدره و کِی باید بفروشیم، قبلتر خدمتتون عرض کردم دیگه شما اومدی حساب کردی که در طی چهار سال دلار باید از 21 تومن برسه به 39 تومن؛ اگه دلار اومد شد 49 تومن یعنی این حبابه یعنی سریع بفروشین چون تا چند وقت دیگه دلار برمیگرده تا حول حوش 39 تومن؛ معمولا این مواقع بخاطر بحثهای روانی 10 الی 15 درصد قیمت بالاتر قرار میگیره یعنی حدود 45 تومن که اگه به 45 الی 46 تومن رسید باید بفروشی؛ این یه فرمول بسیار ساده ای هسش، آدم هایی که سرمایه گذاری بلدن دقیقا همین کارو میکنن، اونا میدونن قیمت واقعی دلار چقدره و اینکه قراره بزودی یه تنش سیاسی پیش بیاد، دلار رو میخرن و دو هفته ای که تنش سیاسی داره روی دلار تاثیر میذاره و وقتی قیمت وارد حباب شد، میفروشه و سرمایش میشه دو برابر به همین راحتی در کمتر از 1 سال یا در کمتر از 6 ماه بعضی اوقات در کمتر از 2 ماه! این قاعده دلاره.
یه نکته خیلی جالب بگم؛ سرمایه گذاری بلندمدت توی دلار سرمایه گذاری جالبی نیست، چرا؟
میخوام یه آماری خدمتتون بدم؛ تورم کشور ما تقریبا از سال 88 تا سال 98 با توجه به قیمت کالاها حدود 8 برابر بود، بعضی کالاها 6 برابر و بعضی دیگر 9 برابر، مثلا مرغ بوده 2400 تومن تو سال 88 و 15000 تومن تو سال 98؛ یعنی مرغ حدود 6 برابر شده؛ مثلا تو سال 88 مبلغ گوشت 13000 تومن بوده و تو سال 98 شده 110000 تومن یعنی حدود 9 برابر افزایش قیمت گوشت؛ یعنی اگه شما 80 هزار تومن پول داشتید در سال 88 و میتونستید یه کالایی با اون بخرید تو سال 98 اون 80 هزار تومنتون ارزش 10 هزار تومن رو داشت یعنی 1/8 شده بر اساس تورم! حالا دلار چند برابر شده؛ در سال 88 دلار 1000 تومن بود تو سال 98 به ثبات 13000 تومن رسید یعنی دلار 13 برابر شده یعنی شما چقدر سود کردید؟
اگه شما به صورت بلندمدت 10 سال پیش دلار خریده باشید و تا 98 نگه میداشتید دلار رو به طور متوسط چیزی حول و حوش 5 برابر یا 500 درصد بیشتر نسبت به تورم سود کردید، یعنی شما اگه 1 میلیون تومن در سال 88 دلار خریده باشید الان دلارتون شده 13 هزار تومن و اگه کالایی رو میتونستید 1 میلیون تومن خریداری بکنید الان باید 8 میلیون تومن اون کالا رو خریداری کنید؛ یعنی 5 میلیون تومن سود کردید! شما 12 میلیون تومن سود نکردید، یک میلیون تومنتون که شده 13 میلیون تومن 12 میلیون تومن مابه تفاوت دارید اما 800 درصد تورم داشتید که از 1300 درصد کم بشه؛ شما عملا 500 درصد سود کردید یعنی 5 میلیون سود! این نکته رو لطفا توجه کنید خیلیا حواسشون به این نکته نیست.
سرمایه گذاری در طلا
بازار بعدی که میخوام واستون شرحش بدم طلاست!
طلا تابعی از حرکت دلاره، چرا؟ طلا دو تا شاخص داره؛ شاخص اول قیمت اونس جهانیه که خب اینو به راحتی میشه رسید و معمولا زیاد تکون نمیخوره مگر اینکه جنگی اتفاق بیفته، یا تنشهای سیاسی بین کشورهای بزرگ مثل روسیه و آمریکا یا چین و آمریکا اتفاق بیفته که طلا اندکی میره بالا.
شاخص دوم در بازار طلا دلار هست، چرا؟ چون مثلا میگن هر اونس طلا 1200 دلار، بعد این دلار رو شما میای ضرب میکنی و به ریال میشه و داستان سرمایه که به ریال میخوای انجام بدی به دست میاد. طلا معمولا طبق دو سه تا شاخص رشد میکنه و بخاطر همینه که میزان رشد طلا از رشد دلار همیشه بیشتر بوده یعنی طبق یه آمار 10 ساله که ما بررسی کردیم دلار اگه 13 برابر رشد کرده، طلا 16 برابر رشد کرده (در طی سالهای 88 الی 98) یعنی اگه شما با 1 میلیون تومن طلا میخریدید اون 1 میلیون تومنتون میشد 16 میلیون تومن که اگه از تورم کمش کنیم شما 800 درصد رشد داشتید؛ یعنی 8 میلیون تومن سود کردید به ازای یک میلیون تومنتون! البته دقت کنین اینو داریم در مورد سرمایه گذاری بلند مدت میگم یعنی شما مقداری طلا خریدید و 10 سال دست بهش نزدید و معمولا من پیشنهاد میکنم بجای سکه طلای آب شده خریداری کنین حالا دلایل مختلفی داره که اینجا جاش نیست که بخوام توضیح بدم اما خلاصه بهتون میگم بجای سکه طلای آبشده خریداری کنید که انگ خورده باشه. انگ هم یه عدد هست که روی طلا درج میشه و یه سایتی وجود داره که داخلش انگشو میزنید و عیارشو بهتون میده و حواستون باید به عیار طلای آبشده باشه که اگه فرصت شد توو یه بحث مفصل راجع بهش صحبت میکنیم. طبق آماری که ما داشتیم طلا 15 الی 16 برابر رشد کرده پس طلا نسبت به دلار شاخص بهتریه چون هم انس جهانی روش تاثیر میذاره هم افزایش قیمت دلار در ایران. پس اگه شما قراره سرمایه گذاری بلندمدت کنین بهتره که روی طلا انجام بدید.
یه نکته جاموند؛ ما یه طلا داریم و یه سکه که توفیق آنچنانی نسبت به هم ندارن، اما همونطور که مقاله قبلی خدمتتون عرض کردم در مجموع طلا که منظور طلای آبشده نسبت به سکه بهتره و توی بحث دلار هم که خب یه دلار که بیشتر نداریم و الباقی ارزها هم با دلار تغییر میکنه؛ یعنی شما تصور اینکه برین یوان بخرین بعد یوان یه رشدی بکنه غلطه چون یوان که رشد بکنه مابه ازاش دلار هم رشد میکنه چون ارزها یه نسبت و تناسبی به هم دیگه دارن.
بازار سرمایه ای بعدی که میخوام خدمتتون توضیح بدم بازار ملک هست. سرمایه گذاری در ملک برای مطالعه روی متن آبی رنگ کلیک کنید.
